Een schei­ding heeft gro­te finan­ci­ë­le gevol­gen. Houd reke­ning met deze (finan­ci­ë­le) check­list zodat jij geen belang­rij­ke zaken ver­geet te rege­len op finan­ci­eel gebied.

1. Bekijk wat jullie op papier al hebben afgesproken

Zijn er afspra­ken gemaakt? Wat staat er op papier? Kijk altijd eerst wat er is afge­spro­ken én wat er wet­te­lijk gere­geld is na een schei­ding zodat je niet voor ver­ras­sin­gen komt te staan.

2. Verdeel jullie spullen naar waarde

Alles wat jul­lie bezit­ten moet na een schei­ding — ten­zij anders afge­spro­ken — eer­lijk ver­deeld wor­den. Denk niet alleen aan de woning en de inboe­del, maar ook de waar­de van de ver­ze­ke­rin­gen, beleg­gin­gen en even­tu­e­le schul­den zijn hier­bij van belang.

3. Regel de hypotheek

Heb­ben jul­lie een koop­wo­ning? Spreek dan af wat jul­lie met de woning gaan doen: ver­ko­pen? De ander uit­ko­pen? Deze beslis­sing heeft gevol­gen voor de hypotheek.

Situatie 1: Getrouwd op huwelijkse voorwaarden

Zijn jul­lie getrouwd op huwe­lijk­se voor­waar­den en is de woning waar­in jul­lie wonen eigen­dom van één van de twee? Dan heeft hij of zij recht op de woning. Heb­ben jul­lie in de afge­lo­pen jaren ech­ter geïn­ves­teerd in de woning, denk aan een ver­bou­wing of de plaat­sing van een nieu­we keu­ken, waar­door er een over­waar­de is ont­staan? Dan wordt de over­waar­de gezien als ver­mo­gen en moet de over­waar­de ver­deeld wor­den. De per­soon die in het huis blijft wonen moet de helft van de over­waar­de aan zijn of haar ex-part­ner beta­len. Heb­ben jul­lie het huis samen gekocht? Kijk dan in de huwe­lijk­se voor­waar­den wat jul­lie heb­ben afgesproken.

Situatie 2: Getrouwd in gemeenschap van goederen

Heb­ben jul­lie samen een huis gekocht of zijn jul­lie getrouwd in gemeen­schap van goe­de­ren? Dan wordt de waar­de van het huis ver­deeld. Er zijn twee opties:

De één koopt de ander uit

Heeft één van de twee vol­doen­de geld om de vol­le­di­ge hypo­theek­las­ten te dra­gen en de ander uit te kopen? Dan is het moge­lijk dat hij of zij de hypo­theek laat aan­pas­sen en in de woning blijft wonen. De hypo­theek­ver­strek­ker zal de situ­a­tie opnieuw beoor­de­len. Hier zit­ten stren­ge eisen aan ver­bon­den. Houd er in dit geval reke­ning mee dat je niet alleen de hypo­theek­las­ten moet dra­gen, maar ook de ove­ri­ge vas­te lasten.

Uit­ko­pen bete­kent dat de ex-part­ner recht heeft op de helft van de waar­de van het koop­huis. De waar­de moet bepaald wor­den door een taxa­teur en is afhan­ke­lijk van de hypo­theek. Bij over­waar­de moet hij/zij de helft van de over­waar­de beta­len aan de ander. Bij onder­waar­de zijn de rol­len omge­keerd en moet de vet­rek­ken­de part­ner de helft van de onder­waar­de betalen.

Indien jij je part­ner wilt uit­ko­pen, is het aan te raden om een advi­seur te vra­gen naar de finan­ci­ë­le gevol­gen. De advi­seur legt uit wat dit bete­kent voor je hypotheek.

Het huis wordt verkocht

Wan­neer bei­de part­ners niet vol­doen­de geld heb­ben om de ander uit te kopen en de las­ten te dra­gen, moet de woning ver­kocht wor­den. De over­waar­de of restschuld wordt ver­deeld. Heb­ben jul­lie een hypo­theek met Nati­o­na­le Hypo­theek Garan­tie en wordt de woning ver­kocht tegen een lage­re prijs dan de hypo­theek­schuld? Dan is het moge­lijk dat de NHG de restschuld op zich neemt.

4. Maak afspraken over de kinderen

Zijn er kin­de­ren in het spel? Dan moe­ten er dui­de­lij­ke afspra­ken gemaakt wor­den over de zorg en de kos­ten. Wan­neer er min­der­ja­ri­ge kin­de­ren in het spel zijn, zijn jij en je part­ner na een schei­ding of een ont­bin­ding van een gere­gi­streerd part­ner­schap ver­plicht een ouder­schaps­plan op te stel­len. Dit geldt ook voor ouders met geza­men­lijk gezag die niet lan­ger samen­wo­nen of het samen­le­vings­con­tract wil­len ver­bre­ken. In een ouder­schaps­plan wor­den afspra­ken over de opvoe­ding en ver­zor­ging van de kin­de­ren opge­no­men, zoals het ouder­lijk gezag en de zorg­re­ge­ling. Kijk hier op de web­si­te van de Rijks­over­heid waar het ouder­schaps­plan aan moet vol­doen. 

5. Informeer jullie pensioenfondsen

Breng de pen­si­oen­fond­sen op de hoog­te van de schei­ding en spreek met je part­ner af hoe het pen­si­oen na de schei­ding ver­deeld wordt. Dit kan door mid­del van het for­mu­lier Mede­de­ling van schei­ding in ver­band met de ver­de­ling van ouder­doms­pen­si­oen.

Het pen­si­oen wordt uiter­aard pas uit­be­taald zodra je de pen­si­oen­ge­rech­tig­de leef­tijd hebt bereikt, maar na een schei­ding moet er wel het een en ander gere­geld worden.

Het pen­si­oen dat is opge­bouwd tij­dens het huwe­lijk of het gere­gi­streerd part­ner­schap moet na een schei­ding, ten­zij anders afge­spro­ken, ver­deeld wor­den tus­sen jou en je ex-part­ner. Hoe­wel dit bedrag pas wordt uit­be­taald wan­neer je pen­si­oen­ge­rech­tigd bent, moe­ten jul­lie hier wel afspra­ken over maken. Wan­neer jul­lie getrouwd zijn op huwe­lijk­se voor­waar­den heeft dit geen invloed op de ver­de­ling van het pen­si­oen, ten­zij in de huwe­lijk­se voor­waar­den is opge­no­men dat je afstand doet van het pen­si­oen. Het ver­de­len van het pen­si­oen kan op twee manie­ren: ver­e­ve­ning (hoofd­re­gel) of con­ver­sie (optie).

Verevening

Indien je ex-part­ner en jij in gemeen­schap van goe­de­ren zijn getrouwd, heb­ben jul­lie na de schei­ding bei­den recht op de helft van het ouder­doms­pen­si­oen dat is opge­bouwd tij­dens het huwe­lijk: de stan­daard­ver­de­ling. Dit wordt gere­geld door de Wet ver­e­ve­ning pen­si­oen­rech­ten bij schei­ding. Voor­waar­de is wel dat de schei­ding bin­nen twee jaar na dato bij de des­be­tref­fen­de pen­si­oen­fond­sen gemeld wordt.

++ Voordelen

Bij ver­e­ve­ning wordt het ouder­doms­pen­si­oen 50/50 ver­deeld. Heb jij het pen­si­oen opge­bouwd en komt je ex-part­ner vroeg­tij­dig te over­lij­den? Dan heb je, in tegen­stel­ling tot bij con­ver­sie, recht op de vol­le­di­ge 100% van het ouderdomspensioen.

 

– Nadelen

Je ont­vangt het ouder­doms­pen­si­oen pas wan­neer de per­soon die het pen­si­oen heeft opge­bouwd de AOW-leef­tijd heeft bereikt. Bij een groot leef­tijds­ver­schil kan dit een nadeel zijn. Ook blijf je altijd finan­ci­eel ver­bon­den aan je ex-part­ner door het ouder­doms­pen­si­oen. Komt je ex-part­ner, de opbou­wer van het ouder­doms­pen­si­oen, te over­lij­den voor de pen­si­oen­ge­rech­tig­de leef­tijd? Dan heb je geen recht meer op een pen­si­oen­uit­ke­ring. Ook wan­neer je ex-part­ner over­lijdt nadat hij pen­si­oen­ge­rech­tigd is, stopt de uit­be­ta­ling van het pensioen.

 

Conversie

Je kunt ervoor kie­zen om afstand te nemen van het ouder­doms­pen­si­oen van je ex-part­ner en het pen­si­oen om te zet­ten in een eigen ouder­doms­pen­si­oen . Dit wordt con­ver­sie (omzet­ting) genoemd. Indien jul­lie hier alle­bei mee instem­men, moet ook de pen­si­oen­uit­voer­der toe­stem­ming geven. Con­ver­sie is boven­dien alleen moge­lijk bij een schei­ding of een ont­bin­ding van het samen­le­vings­con­tract, bij schei­ding van tafel en bed behoort con­ver­sie niet tot de moge­lijk­he­den. De afspra­ken die je maakt over con­ver­sie moe­ten wor­den vast­ge­legd in een echtscheidingsconvenant.

 

++ Voordelen

Bij ver­e­ve­ning wordt het ouder­doms­pen­si­oen van je ex-part­ner uit­be­taald wan­neer hij/zij met pen­si­oen gaat. Bij con­ver­sie geldt dat het ouder­doms­pen­si­oen wordt uit­be­taald zodra je zelf de pen­si­oen­ge­rech­tig­de leef­tijd bereikt hebt. Bij een groot leef­tijds­ver­schil hoef je daar­om niet te wach­ten tot je ex-part­ner ook met pen­si­oen gaat. Komt je ex-part­ner, de opbou­wer van het ouder­doms­pen­si­oen, ver­vroegd te over­lij­den? Dan heeft dit geen invloed op jouw ouder­doms­pen­si­oen. Ook ben je dank­zij con­ver­sie finan­ci­eel vol­le­dig onaf­han­ke­lijk van je ex-part­ner wat betreft het pen­si­oen. Wan­neer hij/zij kiest voor een ver­vroeg­de of ver­la­te ingang van het ouder­doms­pen­si­oen of indien je ex-part­ner besluit naar het bui­ten­land te ver­hui­zen en zich bij een bui­ten­land­se pen­si­oen­ver­ze­ke­raar aan te slui­ten, dan is dit niet van invloed op jouw ouderdomspensioen.

– Nadelen

Bij con­ver­sie kie­zen jul­lie er bei­den voor om na de schei­ding defi­ni­tief afstand te nemen van het deel van het pen­si­oen van je ex-part­ner. Indien jij het ouder­doms­pen­si­oen hebt opge­bouwd en je ex-part­ner komt ver­vroegd te over­lij­den, dan krijg je daar­om in tegen­stel­ling tot bij ver­e­ve­ning niet meer 100% van het ouderdomspensioen.

 

6. Loop alle verzekeringen na

Wel­ke ver­ze­ke­rin­gen heb­ben je ex-part­ner en jij samen afge­slo­ten en wel­ke ver­ze­ke­rin­gen moe­ten wor­den aan­ge­past of opge­zegd? Loop al je ver­ze­ke­rin­gen na en pas ze waar nodig aan aan de nieu­we situatie

Bekijk de verzekeringen met waarde

Som­mi­ge ver­ze­ke­rin­gen zijn inmid­dels geld waard. Denk aan je levens­ver­ze­ke­ring, lijf­ren­te­po­lis of kapi­taal­ver­ze­ke­ring. Deze ver­ze­ke­rin­gen moe­ten naar waar­de ver­deeld wor­den. Breng in kaart wat de afkoop­waar­de is van deze ver­ze­ke­rin­gen. Neem hier­voor con­tact op met je ver­ze­ke­raar. Dit bedrag wordt even­eens gezien als ver­mo­gen en moet tus­sen jul­lie ver­deeld wor­den. Blijft de ver­ze­ke­ring op jouw naam staan, dan moet de ver­ze­ke­ring vaak aan­ge­past wor­den. Zo staat een (ex-)partner bij­voor­beeld vaak als begun­stig­de op de polis van een levens­ver­ze­ke­ring ver­meld, dit moet wor­den veranderd.

Pas verzekeringen aan

Ter­wijl jul­lie getrouwd waren, heb­ben jul­lie waar­schijn­lijk diver­se geza­men­lij­ke ver­ze­ke­rin­gen afge­slo­ten. Na een schei­ding moe­ten deze opnieuw aan­ge­vraagd of aan­ge­past wor­den. Voor­beel­den van ver­ze­ke­rin­gen zijn:

Zorgverzekering

Stel­len die getrouwd zijn heb­ben veel­al een geza­men­lij­ke zorg­ver­ze­ke­ring afge­slo­ten. Na een schei­ding moet de zorg­po­lis gesplitst of opge­zegd wor­den. Over het alge­meen kun je dit gewoon onli­ne rege­len bij je zorg­ver­ze­ke­raar. Zodra de schei­ding in gang gezet wordt, moet je je schei­ding door­ge­ven bij je zorg­ver­ze­ke­raar omdat er enke­le ver­an­de­rin­gen plaats zul­len gaan vin­den. Krijg je nu bij­voor­beeld kor­ting via de werk­ge­ver van je ex-part­ner? Dan ver­valt deze kor­ting. Wordt de pre­mie nu afge­schre­ven van één reke­ning? Dan moet je dit aan­pas­sen naar je eigen bank­re­ke­ning­num­mer. Kijk wel­ke aan­vul­len­de ver­ze­ke­rin­gen jij wilt afslui­ten. Dit kan ver­schil­len met de zorg­ver­ze­ke­ring die je voor­heen met je ex-part­ner had. Ook de kin­de­ren moe­ten nu over­ge­zet wor­den naar de zorg­po­lis van jou of je ex-part­ner. Na een schei­ding is het gebrui­ke­lijk dat kin­de­ren wor­den opge­no­men in de zorg­po­lis van de ver­zor­gen­de ouder, zodat even­tu­e­le zorg­kos­ten door hem of haar betaald kun­nen worden.

Inboedelverzekering

Een inboe­del­ver­ze­ke­ring staat afge­slo­ten op een adres. Neem jij de helft van de spul­len mee? Dan zijn deze spul­len niet meer ver­ze­kerd tegen bij­voor­beeld brand. Ook de waar­de van de inboe­del is nu waar­schijn­lijk gehal­veerd. Ga daar­om na of de inboe­del­ver­ze­ke­ring aan­ge­past of opge­zegd moet worden.

Opstalverzekering/woonhuisverzekering

Een opstal­ver­ze­ke­ring is even­eens gebon­den aan de woning. De per­soon die in de woning blijft wonen neemt daar­om ook deze ver­ze­ke­ring over. Ver­trek­ken jul­lie alle­bei en wordt de woning ver­kocht? Dan mag de ver­ze­ke­ring pas wor­den opge­zegd zodra het huis daad­wer­ke­lijk ver­kocht is. Doen jul­lie dit eer­der, dan zijn jul­lie niet ver­ze­kerd tegen scha­de aan de woning.

 

Zeg verzekeringen op

Som­mi­ge ver­ze­ke­rin­gen heb je na een schei­ding niet lan­ger nodig. Denk aan een inboe­del­ver­ze­ke­ring voor een huis waar jul­lie niet meer wonen, een reis­ver­ze­ke­ring ter­wijl je nu geen lan­ge rei­zen meer zult maken of een auto­ver­ze­ke­ring voor een auto die ver­kocht is. Ga je ver­ze­ke­rin­gen na en zeg de ver­ze­ke­rin­gen die niet lan­ger nodig zijn op. Houd hier­bij wel reke­ning met de opzeg­ter­mijn die som­mi­ge ver­ze­ke­rings­maat­schap­pij­en hanteren.

7. Controleer de gevolgen voor je belastingaangifte

Zodra de schei­dings­pa­pie­ren zijn inge­diend én jul­lie niet lan­ger op het­zelf­de adres wonen, zijn jul­lie geen fis­ca­le part­ners meer. Jul­lie mogen dit jaar nog geza­men­lijk belas­ting­aan­gif­te doen en de inkom­sten en aftrek­pos­ten gun­stig ver­de­len, maar daar­na ein­digt het fis­caal part­ner­schap en zijn jul­lie indi­vi­du­eel ver­ant­woor­de­lijk voor de belas­ting­aan­gif­te. Op de site van de Belas­ting­dienst vind je alles wat je moet weten over de belas­ting­aan­gif­te na een schei­ding. Wij beant­woor­den alvast enke­le belang­rij­ke vra­gen die je vast en zeker hebt:

Wat betekent scheiding voor mijn toeslagen?

Indien jul­lie niet lan­ger fis­caal part­ners zijn, is dit van invloed op even­tu­e­le toe­sla­gen. Denk aan de zorg­toe­slag, huur­toe­slag en kin­der­toe­slag. Na een schei­ding wordt er niet meer geke­ken naar het geza­men­lijk ver­za­me­l­in­ko­men, waar­door de hoog­te van de toe­sla­gen ver­an­dert of waar­door je in tegen­stel­ling tot voor­heen nu wel recht hebt op toe­sla­gen. Vraag de toe­sla­gen daar­om opnieuw aan.

Waar je voor­heen wel­licht geen recht had op toe­sla­gen, kan dat boven­dien na een schei­ding wel het geval zijn. Ook kan de hoog­te van je toe­sla­gen ver­an­de­ren na een schei­ding. Con­tro­leer hier  op de site van het NIBUD of je recht hebt op de toeslagen.

Hoe zit het met de hypotheekrenteaftrek na de scheiding?

De per­soon die in de woning blijft wonen mag de hypo­theek­ren­te aftrek­ken. Dit is ech­ter ook afhan­ke­lijk van wie de hypo­theek­ren­te betaalt en hoe de eigen­doms­ver­hou­ding is. Kijk voor meer infor­ma­tie hier op de web­si­te van de Belas­ting­dienst. Op deze web­si­te kun je ook je voor­lo­pi­ge aan­slag bere­ke­nen zodat je weet waar je aan toe bent na een scheiding.

Wat is de inkomenafhankelijke combinatiekorting?

Als je werkt en tege­lij­ker­tijd de zorg draagt voor kin­de­ren onder de 12 jaar oud is het moge­lijk dat je recht hebt op de inko­mens­af­han­ke­lij­ke com­bi­na­tie­kor­ting. Deze kor­ting bete­kent dat je min­der belas­ting en pre­mies hoeft te beta­len. Dit is om ouders te sti­mu­le­ren naast de opvoe­ding van de kin­de­ren ook (meer) te wer­ken. Hier lees je of je recht hebt op de inko­mens­af­han­ke­lij­ke combinatiekorting.

Moet ik mijn alimentatie aangeven in de belastingaangifte?

Als je kin­der­ali­men­ta­tie krijgt, hoef je dit niet aan te geven in de belas­ting­aan­gif­te. Betaal jij juist kin­der­ali­men­ta­tie? Dan mag je dit sinds 2015 niet meer aftrek­ken in je belas­ting­aan­gif­te als uit­ga­ven voor levens­on­der­houd. Voor part­ner­ali­men­ta­tie geldt dat dit wel invloed heeft op de belas­ting­aan­gif­te. Meer infor­ma­tie vind je hier op de web­si­te van de Belastingdienst.

Bron: Adfiz